o Armenii

Powierzchnia: 29,8 tys. km2. Ludność: 3,25 mln osób. 
Stolica: Erywan. Waluta: Dram (AMD).

Członkostwo w ważniejszych ugrupowaniach międzynarodowych: ONZ, WTO, BŚ, WNP, MFW, OBWE, BSEC (Organizacja Współpracy Gospodarczej Morza Państw Czarnego). Armenia jest objęta Europejską Polityką Sąsiedztwa UE.

Na początku lat 90-tych XX w. w wyniku wystąpienia szeregu niekorzystnych czynników – m.in. związanych z trzęsieniem ziemi, a także konfliktem wojennym dotyczącym Górskiego Karabachu – gospodarka Armenii znalazła się w stanie zapaści.
Rozpoczęte w 1994 r., przy współpracy z MFW, reformy gospodarcze przyniosły pozytywny skutek, o czym świadczyć może wysoka dynamika wzrostu PKB (o 13,3% w 2006 r. i o 13,7% w 2007 r.). Światowy kryzys finansowy i gospodarczy oraz wydarzenia w Gruzji w sierpniu 2008 r. wpłynęły na wyhamowanie szybkiego tempa wzrostu gospodarczego lecz nadal kontynuowane są reformy – m.in. dalsza liberalizacja warunków prowadzenia działalności gospodarczej, prywatyzacja oraz tworzenie korzystnych warunków dla inwestycji zagranicznych. Wzmacniane są działania proeksportowe, reformowany jest system podatkowy, podjęta została walka z korupcją. Systematycznej poprawie ulega stan dróg, rozwija się transport lotniczy.
Obecnie podstawą gospodarki Armenii jest obróbka diamentów i przemysł jubilerski, a taże produkcja maszyn, silników elektrycznych, wyroby przemysłu tekstylnego, chemicznego, przetwórstwo żywności oraz produkcja koniaku. W rolnictwie dominuje uprawa winogron i warzyw oraz hodowla trzody chlewnej. W rankingu wolności gospodarczej publikowanym przez The Wall Street Journal i Heritage Foundation Armenia zakwalifikowana została w 2010 r. do kategorii „w zasadzie wolny” plasując się na 38 pozycji na 179 ocenianych krajów.
Głównymi towarami eksportowymi Armenii są: metale nieszlachetne i wyroby z nich (ok. 1/3 wartości eksportu), produkty mineralne, kamienie szlachetne, kamienie nieszlachetne i wyroby z nich, gotowe artykuły spożywcze. Najważniejszymi odbiorcami w I kwartale 2010 r. były kraje Unii Europejskiej – przypadało na nie 54,4% eksportu Armenii (w tym Niemcy 18,1%, Holandia 14,8%) oraz kraje WNP – udział eksportu wyniósł 17,1% (w tym Rosja 12,7%, Ukraina 1,5%), a także Gruzja (4,6%).
Zasadnicze grupy towarowe w imporcie do Armenii to: maszyny i urządzenia, produkty mineralne, metale nieszlachetne i wyroby z ich, pojazdy, gotowe artykuły spożywcze. Głównymi dostawcami są: Rosja (20 – 25% całości importu) oraz Chiny, Ukraina, Niemcy, Iran, Turcja, USA.
Perspektywy dalszego rozwoju gospodarczego Armenii uzależnione są od rozwiązania szeregu kwestii problemowych – takich jak: istotne uzależnienie gospodarki od sfery zagranicznej (w tym zarówno od dostaw niezbędnych towarów i surowców energetycznych, pomocy rozwojowej krajów trzecich, jak i środków finansowych przekazywanych przez liczną ormiańską diasporę mieszkającą w Europie i USA) oraz ograniczonych możliwości transportu towarów (blokada transportowa ze strony Turcji i Azerbejdżanu oraz utrudnienia w tranzycie przez Gruzję).


PODSTAWOWE WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE  








          








LATA








5x3








5x1








5x2








5x3








WSKAŹNIKI








2006








2007








2008








2009








I-IV 2010








          








          








          








          








          








          








PKB (w mld USD)








6,38








9,18








11,9








8,7








2,0








PKB per capita (USD)








1983








2842








3684








2668








b.d.








PKB (wzrost w %)








13,3








13,7








6,8








-14,4








7,2








Deficyt budżetowy      (% PKB)








-0,9








-1,5








-2,2








-7,4








-1,2








Zadłużenie zagraniczne (% PKB)








70,7








34,8








b.d.








b.d.








b.d.








Inflacja (CPI, średnioroczna, %)








2,9








4,4








5,2








6,5








8,0








Bezrobocie (w %)








7,4








7,1








7,5








7,1








7,2








Eksport (w mld USD)








0,985








1,157








1,069








0,697








0,289








Import (w mld USD)








2,192








3,282








4,412








3,304








1,118








Kurs AMD/USD (średnioroczny)








416








344








342








363








386








Skumulowana wartość bezpośrednich inwestycji zagr. (w mln USD)








1,774








2,485








3,520








3,587








b.d.








Armeńskie bezpośrednie inwestycje za granicą (mln USD)








15,5








14,3








24,5








76,7








b.d.
Źródło: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Handlu i Rozwoju Gospodarczego, Centralny Bank Armenii



Dostęp do rynku
Polityka inwestycyjna i handlowa Armenii oceniana jest przez międzynarodowe organizacje jako jedna z najbardziej liberalnych wśród krajów WNP.
 Jako członek WTO, Armenia stosuje uregulowania wymiany handlowej zgodne z wymogami tej organizacji, a ograniczenia w wymianie handlowej dotyczą jedynie nielicznych grup towarowych. Ograniczenia te dotyczą m.in. towarów reeksportowanych (na postawie porozumień zawartych z krajem, którego dotyczy procedura reeksportu), mogą mieć również charakter ograniczeń pozataryfowych (licencji i kontyngentów – są one stosowane w odniesieniu do m.in. importu środków chemicznych stosowanych do ochrony roślin, obrotu dzikimi zwierzętami i roślinami, eksportu wyrobów tekstylnych do krajów członkowskich UE, obrotu lekarstwami, obrotu materiałami promieniotwórczymi) czy zakazów (dotyczy to m.in. takich towarów jak: dokumenty zawierające tajemnice państwowe, wyroby alkoholowe bez akcyzy, odpady, towary przeterminowane, zakażone rośliny i zwierzęta, dobra o znaczeniu historycznym, antyki.
 W imporcie towarów do Armenii stosuje się dwie stawki celne (0% oraz 10%), w przypadku towarów eksportowanych nie stosuje się żadnych stawek celnych. W odniesieniu do importowanych do tego kraju towarów obowiązuje również podatek VAT (20%), a w odniesieniu do niektórych towarów (alkohol i wyroby alkoholowe, wyroby tytoniowe, ropa naftowa oraz ciekłe węglowodory) – także akcyza. Ponadto w przypadku szeregu towarów – takich jak np. niektóre artykuły rolno-spożywcze, nawozy, środki higieny, wyroby AGD, itd. – przy ich eksporcie do Armenii wymagane są certyfikaty jakościowe. Szczegółowe informacje nt. obowiązujących w Armenii regulacji z zakresu handlu zagranicznego znaleźć można na stronie internetowej Służb Celnych Armenii pod adresem http://www.customs.am.
 Inwestorzy zagraniczni, zgodnie z obowiązującymi przepisami armeńskimi, zagwarantowane mają równe traktowanie z podmiotami krajowymi oraz mogą liczyć na dodatkowe ulgi i preferencje władz Armenii (np. specjalne zwolnienia z podatku CIT dla inwestorów zagranicznych, których wkład inwestycyjny przekroczy 500 mln AMD). Szczegółowe informacje nt. obowiązujących w Armenii regulacji z zakresu lokowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych znaleźć można na stronie internetowej Agencji Rozwoju Armenii pod adresem http://www.ada.am.